Eindelijk een kookboek met een uitgebreide en goed onderzochte collectie van glutenvrije recepten, die ook nog eens lekker zijn!
Geschreven en geproefkookt door Naomi Keff
Waar begin je aan met dit boek?
De Glutenvrije bijbel is een kookboek uit de bekende kookbijbelserie van uitgeverij Carrera. Kleinere dikke boeken die receptuur geven van hoge kwaliteit over een enkel onderwerp. De buitenkant van de boeken zijn wit met tekeningen erop met een link naar het onderwerp. Het heeft een mooie en eenvoudige uitstraling.
De Glutenvrije bijbel is een behoorlijk compleet boek over glutenvrij eten. Het is geschreven door culinair journaliste en ervaringsdeskundige Janneke Vreugdenhil. Zij eet al ruim twintig jaar glutenvrij en schrijft wekelijks voor het NRC.
Er is in die twintig jaar veel meer bekend geworden over aandoeningen die met glutenvrij eten sterk verminderd worden, denk aan mensen met prikkelbaar darmsyndroom, of coeliakie. Het kookboek van Vreugdenhil is een dankbare aanvulling voor de glutenvrije thuiskeuken.
Eindelijk je eigen brood maken
Het leuke aan de glutenvrije bijbel is dat een groot gedeelte over brood gaat en dat is nu juist het moeilijkste als je geen gluten eet. Toegegeven, je kan brood kopen zonder gluten in de supermarkt maar echt lekker is het meestal niet. Eerder droog en taai. Dit kookboek biedt je een leuke uitdaging!
Wij, mijn keukenhulp en ik, vragen ons af bij het beoordelen van dit boek of het koken uit de glutenvrije Bijbel te doen is op een gewone doordeweekse dag. We hebben de proefrecepten ook in 1 week gekookt met als einde een diner met onze vriendin. Zijn de recepten maakbaar op een werkdag? Zijn de boodschappen te vinden? Zijn de instructies duidelijk? En natuurlijk; zijn de maaltijden lekker? We hebben het voor je getest.
De anatomie van de Glutenvrije bijbel
Het kookboek heeft als ondertitel “230 glutenvrije recepten voor elke dag van de week”. Het heeft een behoorlijke inleiding en het is verstandig om die te lezen. Vreugdenhil legt uit hoe het boek in elkaar steekt en wat je nodig hebt om eruit te koken. Bij brood en pasta is er een extra uitleg over hoe het verschilt van koken en bakken met gluten. In de inleiding staan ook how-to’s met foto’s die erg helpen tijdens de bereiding. Veel recepten hebben een foto, niet allemaal.
We zijn begonnen met het boek goed door te lezen en al watertandend een selectie van recepten te maken voor een volle week koken. Wat in de praktijk soms lastig was, is dat er geen gewone index op alfabet in zit. Er is een index op soort recept, maar dan moet je al weten onder welk kopje iets valt. Bijvoorbeeld het toetje nectarinegalette staat niet onder de toetjes in de index maar onder taartjes en kleingebak. Moet je maar net weten.
Wel weer handig: er is een index op meelsoort of meelmix. Zo kun je als je een meelmix hebt gemaakt, gemakkelijk zien wat je er nog meer mee kunt maken.
Eerst goed shoppen
Vreugdenhil legt uit dat ze werkt met eigen meelmixen die meer voedingswaarde en smaak te bieden hebben dan de mixen uit de winkel. Maar dat betekent wel dat je je goed moet voorbereiden. Wij hadden alle meelsoorten zoals Sorghum en Teff gekocht bij de glutenvrijewinkel en die hebben een online bestelservice. Dat maakte ook dat producten zoals haver echt glutenvrij zijn, want zoals Vreugdenhil terecht tipt; vaak wordt haver bijvoorbeeld geproduceerd in een ruimte vol gluten en daar kan iemand met coeliakie al ziek van worden. Toen we alle boodschappen hadden geregeld, hebben we de keuken goed schoongemaakt en een aparte bak gemaakt voor het kookgerei dat we die week zouden gebruiken.
De glutenvrije producten zijn redelijk gemakkelijk te krijgen, mede door de heldere uitleg wat we nodig hadden. We hadden meer moeite met de lactosevrije ingrediënten in onze gewone supermarkt (Albert Heijn). Die hadden bijvoorbeeld wel crème fraîche lactosevrij maar geen lactosevrije zure room. En het meeste van hun lactosevrije boter is smeerbaar en daardoor te zacht. We wilden geen bak en braad margarine kopen, maar hadden dat achteraf beter wel kunnen doen omdat onze boter te zacht was. Daarover later meer…
Aan de slag met de recepten
Alle recepten hebben een verhelderende inleiding, zijn duidelijk geschreven en de ingrediënten zijn gerubriceerd. Als een ingrediënt voorbereiding vereist (gesneden, gehakt enz) staat dat erbij. Er waren wat gerechten die niet van een leien dakje gingen, maar in de meeste gevallen lag dat aan ons. Tip: altijd het recept goed doorlezen! En niet onbelangrijk: we hebben de hele week lekker gegeten.
De vijf geteste recepten (nou ja, dertien)
We hebben meer dan vijf recepten getest omdat we de hele week eruit gekookt en gebakken hebben maar ik bespreek er hier vijf. Havertortillas, Simpel Sandwich, Flamkuchen, Quinoa Bouleh en tot slot Nectarine Galettes.
De havertortillas hebben ons verrast en zullen zeker op ons menu terugkomen. Na het blenden van haver, zout en water ontstond een beslag dat simpel te bakken was en een pannenkoek opleverde die een stootje kon hebben. Als lunch zijn ze ook perfect, handig als je niet weet of er een glutenvrije optie is.
Het simpele sandwich brood was voor ons de ster van de glutenvrije bijbel. Gemakkelijk te maken met de witte meelmix en met verse gist en binnen twee uur klaar. We hebben het brood twee keer gebakken en beide keren was het heerlijk en het bleef echt een paar dagen goed. Veel sappiger dan het glutenvrije brood van de supermarkt.
De flammkuchen waren heerlijk. We hadden het deeg ochtends gemaakt zodat we avonds alleen hoefden te rollen en te bakken. Helaas was het deeg te plakkerig door de plantaardige boter die we hadden gebruikt. Met moeite is het toch gelukt en de smaak en het uiteindelijke gerecht was super. Dit is prima te maken op een werkdag en de toppings kunnen gemakkelijk gevarieerd worden.
Voor het diner hebben we veel recepten kunnen testen maar ik noem hier quinoa bouleh. Quinoa is een heerlijke en gemakkelijke vervanger voor gerechten waar hele granen in zitten zoals bulghur. De rest van het recept was zoals de tabbouleh die we kennen, dus lekker fris. Het is ook als lunch de volgende dag heel feestelijk.
Als toetje hebben we de nectarine galettes gemaakt met het idee dat je het recept gemakkelijk kunt maken en het fruit kan variëren per seizoen. Dus handig. Helaas was ons korstdeeg echt een ramp. Doordat onze lactosevrije boter te smeerbaar was, waren de galettes niet te vormen. We hebben het een tweede keer gemaakt met hardere lactosevrije boter van de Ekoplaza en dat ging ietsjes beter. Ik denk dat het prima kan maar dat een pietsie extra meel als je lactosevrije boter gebruikt verstandig is, of ipv 1 een halve eetlepel water. Meer informatie over het gebruik van lactosevrije boter had geholpen.
De conclusie
Is de Glutenvrije Bijbel geschikt om uit te koken op een doordeweekse dag?
Het antwoord is ja maar wel met een kanttekening. Een goede voorbereiding is echt heel belangrijk. Dat betekent het boek goed doorlezen -ook de inleiding! – en zorgen dat je de juiste boodschappen in huis hebt. Verder vergeet ik soms hoe belangrijk het is dat je een gerecht meerdere keren maakt om het in de vingers te krijgen. Het brood was heerlijk de eerste keer maar we hadden het iets te vroeg uit de vorm gehaald waardoor het vervormd was. Geleerd en de tweede keer ging het perfect.
De recepten zijn geschreven voor koks die echt wel aan de slag willen. Er staat patisserie in en complexe broden en zelfs croissants. Het lijkt ons niet geschikt als je het eventjes wilt doorbladeren en snel iets wilt maken.
We vonden alle recepten helder en duidelijk geschreven. EN… we hebben de hele week heerlijk gegeten en een diner kunnen maken met als resultaat een blije vriendin.
